नेपालको सबैभन्दा ठूलो सोलार पावर स्टेशन, नुवाकोटमा रहेको २५ मेगावाटको प्लान्टले काठमाडौंमा घरहरूमा बत्ती बालिरहेको छ ।
राजधानीबाट ६३ किलोमिटर उत्तरपश्चिममा रहेको निर्माणस्थलको काम पाँच वर्षअघि विश्व बैंकको आर्थिक सहयोगमा सुरु भएको थियो ।
फेब्रुअरी २०१५ मा, अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाले विभिन्न स्थानहरूमा सौर्य स्टेशनहरू निर्माण गर्न सरकारलाई १३० मिलियन उपलब्ध गराउन सहमत भयो। सो रकममध्ये नुवाकोट जिल्लाको देवीघाट र त्रिशूलीमा सोलार प्लान्ट जडान गर्न ३ करोड ७० लाख विनियोजन गरिएको थियो । सन् २०१७ मे १७ मा निर्माणको ठेक्का चीनको राइजेन इनर्जी कम्पनीलाई दिइएको थियो। निर्माण सम्पन्न हुन एक वर्ष लाग्ने अपेक्षा गरिएको थियो, तर बारम्बार अवरोध र कानुनी जटिलताका कारण काममा ढिलाइ भयो।
सन् २०१७ को अगस्टमा ठेक्का सम्झौता भएको लगत्तै संसदीय सार्वजनिक लेखा समितिले आयोजनाको मालिक नेपाल विद्युत् प्राधिकरण र चिनियाँ कम्पनीबीच भएको सम्झौता खारेज गर्न आदेश दिएको थियो ।
तर उच्च अदालत पाटनले ऊर्जा मन्त्रालयलाई संसदीय समितिको निर्णय कार्यान्वयन नगर्न निर्देशन दिँदै ठेक्का पुनर्स्थापना गरेको हो । कोभिड–१९ को महामारीले आयोजनाको काम पनि प्रभावित भएको थियो ।
आयोजना प्रमुख विकासबहादुर रघुवंशीले घाम लागेका दिनमा प्लान्टबाट दैनिक एक लाख युनिट बिजुली उत्पादन गर्न सकिने बताए ।आयोजनास्थलमा हिउँदमा दैनिक साढे नौ घण्टा र गर्मीमा १३ घण्टा घाम लाग्छ । गत असार मसान्तसम्ममा सोलार प्लान्टबाट आउने बिजुलीसहित ७ सय ३५ मेगावाट विद्युत राष्ट्रिय ग्रिडमा थपिएको थियो ।
यो थपिएसँगै २०२१(२२ मा देशको विद्युत उत्पादन बढेर २ हजार १८९ दशमलव ६ मेगावाट पुगेको छ जसमा २ हजार ७५ दशमलव ४ मेगावाट जलविद्युत, ५४ दशमलव ८ मेगावाट सौर्य ऊर्जा, ६ दशमलव मेगावाट सहउत्पादन र ५३ दशमलव ४ मेगावाट विद्युत् उत्पादन भएको छ ।
