काठमाडौं महानगरपालिकाले शनिबारदेखि लागू हुने गरी सार्वजनिक स्थलमा धुम्रपान तथा सुर्तीजन्य पदार्थ सेवनमा रोक लगाएको छ ।
नगरको एघारौं नगर कार्यपालिका बैठकले यस्तो निर्णय गरेको हो । जनस्वास्थ्य र अन्य कुरालाई मध्यनजर गर्दै महानगरले सार्वजनिक स्थानमा सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाउने घोषणा गरेको महानगरले जारी गरेको सूचनामा उल्लेख छ । नगरको नियम नमान्नेलाई सूर्तिजन्य पदार्थ नियन्त्रण तथा नियामक ऐन २०११ अन्तर्गत कारबाही गरिने सूचनामा उल्लेख छ ।
ऐनले सार्वजनिक स्थानमा धुम्रपान वा सुर्ती चपाउन निषेध गरेको छ र कसुर गर्नेलाई १०० देखि १ लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना गर्ने व्यवस्था छ । यद्यपि, सिटीले प्रतिबन्ध घोषणा गरेको यो पहिलो पटक भने होइन। २०१९ मार्चमा महानगरका ३२ वडामा सार्वजनिक स्थानमा धुम्रपान र सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोगमा समान प्रतिबन्ध लगाउने घोषणा गरेको थियो ।
पूर्वमेयर विद्यासुन्दर शाक्य र उपमेयर हरिप्रभा खड्गी दुवैले नगरभर नियम कडाइ गर्ने प्रतिबद्धता गरे पनि कार्यान्वयन हुन सकेनन् ।अघिल्लो वर्ष, २०१८ मा, शाक्यले काठमाडौंलाई “स्वस्थ सहर” बनाउन धूमपान प्रतिबन्धसहित १८ महिने कार्ययोजना घोषणा गरेका थिए। यसले सार्वजनिक स्थानहरूमा पनि धुम्रपान रोक्न असफल भएको थियो।
त्यसभन्दा अगाडि सन् २०१६ मा महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंले सार्वजनिक स्थानमा धुम्रपान गर्नेलाई कारबाही अघि बढाएको थियो । सुरक्षा निकायले एक सातामा ६ सयभन्दा बढी नियम तोड्नेलाई पक्राउ गरेको थियो । उनीहरूलाई प्रत्येक एक सय रुपैयाँ जरिवाना तोकिएको थियो तर अभियान चाँडै अलमलियो।
तर यसपटक भने अभियानलाई सफल बनाउन नगरपालिकाले नगरपालिका प्रहरी, नेपाल प्रहरी र स्वयंसेवक परिचालन गर्ने नगर कार्यालयका प्रवक्ता नवीन मानन्धरले बताए । नवनिर्वाचित जनप्रतिनिधिको कार्यशैली फरक भएकाले यस पटकको प्रतिबन्ध सफल हुने मानन्धरले बताए ।
उनले भने, ‘काठमाडौंमा कसरी अवैध संरचना भत्काइरहेका छन्, देख्न सकिन्छ । “हामी जे भन्छौं त्यसमा प्रतिबद्ध छौं। शनिबारदेखि, मानिसहरूले फरक देख्नेछन्।