बिबी माझीको आइतबार बिहान गाउँलेकै हातबाट निर्मम मृत्यु भएको थियो । खाँडादेबी गाउँपालिका वडा नं ३ स्थित सितखा गाउँपालिकाकी पचास वर्ष नाघेकी माझीलाई बोक्सी गरेको आरोपमा कुटपिट गरी हत्या गरिएको थियो । माझीकी आमा ७० वर्षीया सुनमाया माझी पनि अछुतो रहेनन् । निर्मम कुटपिटबाट सुनमाया गम्भिर घाइते भई हाल मन्थली अस्पतालमा उपचार भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ ।
मुख्यतया बागमती प्रदेशका पहाडी जिल्लाहरूमा बसोबास गर्ने जातीय समूह, माझी समुदायले चलाएको एउटा रीतिरिवाजले उक्त घटनालाई उत्प्रेरित गरेको हो। मृतकहरूलाई श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्न समर्पित ज्ञट दिनको सोह्रश्रद्ध, माझी समुदायको लागि एक महत्त्वपूर्ण अवसर हो। समुदायका सदस्यहरू नदी किनारमा पुगेर आफ्ना मृत पुर्खा ‘पित्री’को पूजा र आह्वान गर्छन्। मृतकको आत्माले जीवित व्यक्तिको शरीरमा प्रवेश गर्छ भन्ने भक्तजनको विश्वास छ । त्यसपछि व्यक्ति ट्रान्समा जान्छ। मेजबानले आघातको अनुभव गर्न थालेपछि आत्मा शरीरमा प्रवेश गरेको विश्वास गरिन्छ।
बुधवार खोला किनारमा पूजाआजा गरी मृतकको आत्मालाई भोलिपल्ट पूजाका लागि गाउँमा राखेर गाँउवासीले नियन्त्रणमा लिएर गएका थिए । आत्माले तेस्रो दिन नदी किनारमा अर्को विस्तृत अनुष्ठान पछि यजमान शरीर छोड्ने मानिन्छ। तर यस अवस्थामा मृतकको आत्माले ‘पित्री’ दुखी भएको सङ्केत गर्दै आयोजक शरीर छाड्न अस्वीकार गरेको थियो ।
यसअघि बोक्सीको आरोप लागेकी बिबीलाई गाउँले खोज्दै आइतबार बिहान ९ बजे उनको घर पुगेका थिए । त्यसपछि उनीहरुले उनलाई अन्धाधुन्ध कुटपिट गरे । प्रत्यक्षदर्शीका अनुसार बीबीको घरमा कालो बिरालो देखा परेको थियो । गाउँलेहरूले बिरालोलाई पनि छोडेनन् उनीहरूले बिरालोलाई मारेर जलाए। त्यतिन्जेलसम्म बीबीको चोटले मृत्यु भइसकेको थियो ।
त्यसपछि गाउँलेहरूले बीबीकी आमा सुनमायालाई घरबाहिर घिसारेर कुटपिट गरेका थिए । सुनमायालाई प्रहरीले बिहान करिब ११ बजे बिबीको घरमा पुगेर उद्धार गरी अस्पताल पुर्याएको थियो । वृद्धालाई कुटपिट गरिरहँदा बीबीको घर पुगेकी स्थानीय महिला यमुना खत्रीले गाउँलेलाई रोक्न खोजेकी थिइन् । मैले रोक्न खोजेँ तर मानेनन् । मैले अरू गाउँलेहरूलाई खबर गरें जसले पुलिसलाई बोलाएको हुनुपर्छ। जिल्ला प्रहरी कार्यालय रामेछापका अनुसार सात महिलासहित २२ जनालाई अनुसन्धानका लागि पक्राउ गरिएको छ ।
शंकास्पद व्यक्तिले बयानमा बीबीको हत्या पित्रीले गरेको प्रहरी नायब उपरीक्षक राजकुमार थिङले बताए । धार्मिक संस्कारको आडमा भएको अपराधबारे विस्तृत अनुसन्धान भइरहेको छ । प्रहरीले घटनास्थलबाट आइतबार १८ जनालाई नियन्त्रणमा लिएको छ भने चार जनालाई सोमबार नियन्त्रणमा लिएको छ । आरोपीहरूले उनीहरूले महिलाको हत्या नगरेको तर्क गर्छन्। उनीहरुले उनको मृत्युको लागि ‘पित्री’ लाई दोष दिन्छन् । रामेछापमा अन्धविश्वास र यसबाट आउने मानवअधिकारको दुरुपयोग व्याप्त छ । जिल्लामा मानवअधिकारको गम्भीर हननका घटना भइरहेका बेला पीडितहरू विरलै उजुरी लिएर आउने गरेका छन् ।
