संस्कृतिविद् तथा इतिहासकार सत्यमोहन जोशीको निधन भएको छ ।

उनी नेपालका सबैभन्दा लामो समयसम्म बाँच्ने साहित्यकार थिए। जोशीको १०३ वर्षको उमेरमा निधन भएको हो । आइतबार बिहान ७ बजेर ९ मिनेटमा जोशीको निधन भएको केआईएसटी मेडिकल कलेज तथा शिक्षण अस्पतालका निर्देशक सुरज बज्राचार्यले जानकारी दिए । सेप्टेम्बर २३ देखि प्रोस्टेट र मुटुसम्बन्धी रोगको उपचार गराइरहेका शताब्दीका वृद्धको स्वास्थ्यमा सुधार नभएपछि असोज १० गते सघन उपचार कक्षमा सारिएको थियो ।

जोशीले आफ्नो शव दान गरिसकेकाले उनको शव के गर्ने भन्ने परिवारले अहिलेसम्म निर्णय गर्न नसकेको अस्पतालमा हेरचाह गरिरहेका जोशीका छोरा अनुराज जोशीले पोष्टसँगको छोटो टेलिफोन कुराकानीमा बताए । उनले अस्पताललाई शरीर दान गरिसकेका छन्, र कसरी अगाडि बढ्ने भन्ने बारे छलफल गर्न बाँकी छ भने। गत वर्ष जोशी दम्पतीले मृत्युपछि अनुसन्धानका लागि अस्पताललाई शव दान गर्ने सम्झौता गरेका थिए । यो नयाँ परिदृश्य हो किनभने हामीले यो कहिल्यै अनुभव गरेका छैनौं ।

अस्पताल स्रोतका अनुसार जोशीको स्वास्थ्य शुक्रबारदेखि बिग्रिएको हो । उनलाई बिहीबारदेखि अक्सिजन दिइँदै थियो र उनको मुटुको चाल पनि अस्थिर थियो । जोशी युरिन इन्फेक्सन र निमोनियाबाट पनि पीडित थिए र भर्खरै रगत परीक्षण गर्दा उनलाई पनि डेंगु भएको देखियो । जोशी लामो समयदेखि प्रोस्टेट र मुटुको समस्याबाट पीडित थिए । यसअघि पनि उनलाई उपचारका लागि पटकपटक अस्पताल भर्ना गरिएको थियो । यसअघि गत अप्रिल १४ मा छाती दुख्ने र पिसाब फेर्न समस्या भएपछि उनलाई अस्पताल भर्ना गरिएको थियो । चार दिन अस्पतालमा बसेपछि उनी डिस्चार्ज भएका हुन् । र जुन मध्यमा, उनले अस्पतालमा ज्ञण् दिन बिताए।

सन् १९१९ मा पाटनमा जन्मेका जोशीले साहित्य, इतिहास र संस्कृतिको क्षेत्रमा आफ्नो नाममा सङ्गीत, नाटक, संस्कृति र इतिहासका ६० भन्दा बढी पुस्तक लेखेका छन् । प्रतिष्ठित मदन पुरस्कार तीन पटक प्राप्त गरेका जोशीलाई ‘शताब्दीका साहित्यिक’ उपाधिबाट पनि सम्मानित गरिएको थियो । राष्ट्रिय नाच घरको स्थापनादेखि लिएर द कोइनेज अफ नेपाल, कर्णालीको लोकसंस्कृती, मृत्यु एक प्रसन्न र महर्षि यज्ञबल्क्य जस्ता पुस्तकहरू प्रकाशित गर्ने समयसम्म जोशीको नेपालको सांस्कृतिक विविधताबारे गहिरो ज्ञान थियो र सामाजिक विज्ञानका धेरै विज्ञहरूले उहाँलाई यस नामबाट सम्बोधन गरेका थिए।

Share post:

Recent